آیا گیربکس صنعتی قابل تعمیر است؟
تعمیر گیربکس صنعتی یکی از مهمترین کارهای نگهداری تجهیزات مکانیکی در کارخانهها و صنایع سنگین است. چون گیربکس معمولاً نیروی موتور را با نسبت و جهت خاص به تجهیزات دیگر منتقل میکند، خرابی آن میتواند کل خط تولید را متوقف کند.
مراحل تعمیر گیربکس صنعتی
۱. بررسی اولیه و عیبیابی
قبل از هر چیز باید نوع و شدت خرابی مشخص شود:
- صدای غیرطبیعی، لرزش یا داغ شدن نشانه مشکلات چرخدنده یا یاتاقان است.
- نشت روغن معمولاً مربوط به خرابی آببند (سیل یا کاسهنمد) است.
- افت گشتاور یا گیر کردن محور خروجی ممکن است از شکستگی چرخدندهها یا خرابی شفتها باشد.
ابزار مورد نیاز در این مرحله:
- دستگاه آنالیز ارتعاش (Vibration Analyzer)
- دوربین حرارتی (Thermal Camera)
- حسگر صوتی و اندازهگیری روغن
۲. باز کردن و تمیزکاری
- گیربکس از خط تولید جدا شده و روغن تخلیه میشود.
- پوسته با حلال صنعتی یا گازوئیل شسته میشود تا ذرات فلز، روغن سوخته و آلودگی از بین برود.
- قطعات باز میشوند (چرخدندهها، شفتها، یاتاقانها، اورینگها، کاسهنمدها).
- لازم است نقشه مونتاژ و ترتیب چرخدندهها با دقت ثبت شود تا در نصب دوباره اشتباه رخ ندهد.
۳. بازرسی اجزا
هر قطعه بررسی میشود:
- چرخدندهها: ترک، خوردگی یا شکستگی دندانهها با مگنتشار تست (Magnetic Particle Test).
- یاتاقانها: لقی و فرسایش سطح رینگ داخلی/خارجی.
- شفتها: خمیدگی یا ساییدگی در محل نصب یاتاقانها.
- پوسته: ترک یا نشتی در محل سوراخها و درزها.
۴. تعمیر یا تعویض قطعات
- چرخدندههای آسیبدیده با ماشین هاب یا شیوینگ (Hobbing / Shaving) دوباره تراش میشوند یا در صورت خرابی شدید تعویض میگردند.
- شفتها درصورت خمشدگی با پرس هیدرولیکی تنظیم یا تراش دقیق میشوند.
- بلبرینگها و آببندها معمولاً تعویض کامل میشوند چون عمر مکانیکی محدودی دارند.
۵. مونتاژ مجدد
- تمام قطعات با روانکار تازه (روغن گیربکس مطابق استاندارد ISO VG) چرب میشوند.
- چرخدندهها با ترتیب درست طبق نقشه نصب میشوند.
- فاصله بین دندهها (Backlash) و تنظیم محور خروجی با ساعت اندازهگیری کنترل میشود.
- پس از بستن پوسته، گیربکس با گشتاور مشخص پیچها بسته میشود.
۶. تست عملکرد
پس از مونتاژ، گیربکس باید در شرایط عملیاتی آزمایش شود:
- تست بیبار (No Load) برای صدا و دمای عملکرد.
- سپس تست بار کامل (Full Load) برای کنترل انتقال توان، دما، ارتعاش و نشت روغن.
- دادهها باید با مقادیر قبلی مقایسه شوند؛ اگر ارتعاش یا دما از حد مجاز بالاتر باشد، دوباره تنظیم انجام میشود.
۷. روغنکاری و تحویل نهایی
- روغن مناسب بسته به نوع گیربکس انتخاب میشود (مثلاً EP220 یا EP320 برای گیربکسهای سنگین).
- برچسب سرویس (تاریخ تعمیر، نوع روغن، نسبت دنده) نصب میشود.
- گیربکس آماده نصب در خط تولید است.
نکته فنی:
بهترین راه جلوگیری از خرابیهای سنگین، اجرای برنامه نگهداری پیشگیرانه (PM) است:
- چک ماهانه سطح روغن
- تست ارتعاش هر سه ماه
- تعویض بلبرینگها طبق ساعت کارکرد
قطعات قابل تعمیر در گیربکس صنعتی
۱. چرخدندهها (Gears)
- اگر دندانهها لبپر یا خورده شده باشند ولی هنوز شکستگی کامل نداشته باشند، میتوان: دندههایی که ترک دارند میتوان با تست مگنت و نفوذی تشخیص داده و در صورت سطحی بودن آن ترک، تعمیر و سختکاری مجدد کرد.
- دندانه را با جوش سخت (Hard Welding) و سنگزنی دقیق بازسازی کرد.
- یا کل چرخدنده را دوباره سنگزنی / ریپروفایل (Reprofiling) کرد.
???? در صورت شکستگی شدید یا سایش زیاد → بهتر است تعویض شود.
۲. محور و شفتها (Shafts)
- اگر ناحیهی یاتاقان یا محل خار (keyway) شفت ساییده یا خوردگی جزئی داشته باشد، میتوان: در صورت خمشدگی جزئی → شفت در پرس یا دستگاه تراستینگ صافکاری میشود.
- با جوش سخت و تراش مجدد آن را بازسازی کرد.
- یا با Sleeve (بوش فولادی) سطح جدید ایجاد کرد.
اگر شکستگی عمیق یا ترک در طول شفت باشد → باید تعویض شود.
۳. پوسته گیربکس (Housing / Casing)
- معمولاً از چدن یا آلومینیوم ریختهگریشده ساخته میشود.
- اگر ترکهای کوچک یا نشتی داشته باشد، میتوان با جوشکاری مخصوص چدن یا چسب متالپلاستیک صنعتی (مثل Devcon) ترمیم کرد.
- محل نشستن بلبرینگ یا درپوشها در صورت لقی → قابل تراش و نصب بوش جدید هستند.
۴. یاتاقانها (Bearings)
- بعد از آسیب یا فرسایش باید تعویض کامل شوند، چون تراز دقیق و صافی سطح آنها حیاتی است.
- تعمیر یاتاقان صنعتی اقتصادی و مطمئن نیست.
۵. کاسهنمد / اورینگها (Seals & O-rings)
غیرقابل تعمیر
- چون لاستیکی یا پلیمری هستند، در اثر حرارت و اصطکاک تغییر شکل میدهند.
- همیشه تعویض میشوند.
۶. درپوشها و فلنجها (Covers & Flanges)
- میتوان ترکها یا خراش سطوح آببندی را جوشکاری و پرداخت کرد.
- سوراخ رزوه آسیبدیده → با بوش رزوه (Helicoil) یا قلاویز مجدد تعمیر میشود.
۷. مکانیزم انتخاب دنده یا سیستم قفل (در گیربکسهای خاص)
- پینها، فنرها یا خارها در صورت خم شدن یا شکستگی جزئی قابل بازسازی یا تعویض تکی هستند.
نتیجه گیری کلی
|
نوع قطعه |
قابل تعمیر؟ |
روش معمول تعمیر |
|
چرخدنده |
بله (در صورت خرابی جزئی) |
جوش سخت، سنگزنی |
|
شفت |
بله |
بوشگذاری، جوش، تراش |
|
پوسته |
بله |
جوشکاری یا متالپلاستیک |
|
یاتاقان |
خیر |
تعویض کامل |
|
کاسهنمد / اورینگ |
خیر |
تعویض کامل |
|
درپوش / فلنج |
بله |
جوش، رزوهگذاری جدید |
|
سیستم انتخاب دنده |
بله جزئی |
تنظیم یا تعویض تکی قطعه |
جهت استعلام قیمت انواع گیربکس صنعتی در واتساپ پیام دهید و یا با شماره های موجود در سایت و همچنین شماره همراه 09101645918 تماس حاصل نمایید.
در اینستاگرام ما را دنبال کنید.
تسمه
بلبرینگ